Şahıs şirketi genellikle tek kişi tarafından kurulan fakat aynı zamanda ortaklar ile de kurulabilen, ortakların sorumluluklarının sınırsız olduğu bir şirket türüdür.
Şahıs Şirketi Nedir?
Kuruluşunun basit ve hızlı olması nedeniyle daha fazla tercih edilen bu şirket türü ortaklık yapısı ile kurulursa bazı şartlara tabiidir. Şahıs şirketlerinin özelliklerinden bazılarını inceleyelim.
Bir ortak paylarını devretmek ya da satmak istediği takdirde tüm ortakların bu işleme onay vermesi zorunludur. Ortaklık devri gibi meselelerin çok zor olmasından dolayı şahıs şirketleri genellikle tek bir kişi tarafından kurulur.
Şahıs şirketi kurucusu veya ortakları hukuki olarak gerçek kişi kabul edilirler ve şirketle ilgili borçlardan tüm mal varlıkları ile sorumlu tutulurlar. Şahıs şirketi kurma aşamaları ve şahıs şirketi kurarken gerekli evraklara yazının ilerleyen bölümlerinde değineceğiz.
Limited Şirket Şahıs Şirketi midir?
Öz sermayenin şeffaf olduğu, ülkemizde en çok tercih edilen şirket türü olan limited şirket bir şahıs şirketi değildir. Farklı şirket türleri olan bu iki kavramı gelin birlikte karşılaştıralım:
Şahıs Şirketi
- Çok düşük bir maliyetle kurulabilir.
- Gelir vergisi mükellefidir. Ödenecek tutar kazanç üzerinden şekillenir.
- Kuruluş işlemleri basittir. e-Devlet üzerinden dahi açılabilir.
- Kişiler, üçüncü kişilere karşı kendi mal varlıklarıyla sorumludurlar.
- Sermaye bildirimi zorunlu değildir.
- İstenildiği an kapatılabilir, tasfiye sürecine girilmesine gerek yoktur.
Limited Şirket
- Ticaret odalarına kaydedilmesi gerektiğinden maliyet daha yüksektir.
- Kurumlar vergisi mükellefidir. Oranı %23’e sabitlenmiştir.
- Şirket ana sözleşmesi hazırlama gibi daha fazla zaman alan aşamalar ile kurulur.
- Kişiler, üçüncü kişilere şirkette sahip oldukları hisse oranına bağlı olacak şekilde sorumludurlar.
- Minimum sermaye tutarı 10.000 TL’dir.
- Genellikle 1 yıl süren bir tasfiye süreci ile kapatılabilir.
Şahıs Şirketinin Tüzel Kişiliği Var mıdır?
Şahıs şirketleri kendi içinde üçe ayrılır:
- Adi şirketler
- Kolektif şirketler
- Komandit şirketler
Adi şirketlerin tüzel kişiliği yoktur. Firmanın sahibinden ayrı bir mal varlığı olmayan en basit şirket modelidir ve Borçlar Kanunu kapsamındadır.
Kolektif şirketler gerçek kişiler tarafından kurulur ve ortaklar tüm şirket borçlarından kendi mal varlıkları ile sınırsız bir şekilde sorumludurlar. Tüzel kişiliğe sahiptirler.
Komandit şirketler en az iki gerçek kişinin ortaklığı ile kurulabilir. Ortakların bir kısmı şirket borçlarından sınırsız, bir kısmı ise sınırlı bir şekilde sorumludur. Tüzel kişilikleri vardır.
Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?
Şahıs şirketi kurmak için yaş sınırı çoğu konuda olduğu gibi 18’dir. Devlet memurları kanunen bir tacir olarak sınıflandırılamadığı için şahıs şirketi kuramazlar. Devlet memurları dışında herhangi bir kişinin şahıs şirketi kuramaması için bir neden yoktur. Örneğin, sigortalı çalışanlar da şahıs şirketi kurabilir.
Devlet Memurları Şahıs Şirketi Kurabilir mi?
Devlet memurları şahıs şirketi kuramaz fakat bazı şartlarda ortak olabilir. Adi şirketlerde bir ortaklık söz konusu olmadığından bu tip bir şirketin kuruluşuna dahil olamazlar.
Kolektif şirketlerde de ortak olamaz ve görev alamazlar. Komandit şirketlerde ise sermayesi bölünmüş komanditer ortak olabilirler. Bu ortaklığa rağmen şirkette bir görev alamaz ve şirketin kanuni temsilciliğini yapamazlar.
Sigortalı Çalışanlar Şahıs Şirketi Kurabilir?
Başka bir yerde çalışırken şahıs şirketi kurmak konusunda İş Kanunu’nda belirtilmiş bir engel söz konusu değildir. Bu durumdaki kişiler için bağlayıcı olan, çalıştıkları şirketle aralarında yaptıkları sözleşmedir.
Sigortalı çalışanın, çalıştığı şirket ile imzaladığı sözleşmede başka bir işte çalışamayacağı veya şirket kuramayacağına dair bir ibare yer almadığı takdirde şahıs şirketi kurma konusunda serbesttir.
Sözleşmede şirket kuramayacağına dair bir ibare geçiyorken çalışanın bir şahıs şirketi kurması durumunda halihazırda çalıştığı şirketin tazminat vermeksizin işten çıkarma hakkı bulunur.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
- Bir şahıs şirketi kurmak istiyorsanız muhatabınız vergi dairesi olacak. İlk adım olarak elbette gerekli belgeleri toplayarak başlamanız gerekiyor. Bu belgeleri vergi dairesine şahsen teslim edebilir veya bir mali müşavir ile anlaşıp vekalet vererek şahıs şirketi başvurusu yapmasını sağlayabilirsiniz.
- Vergi dairesinin görevlendirdiği müfettişler tarafından denetlendikten sonra şartlar uygun bulunduğu takdirde şirketinizi birkaç gün içerisinde kurabilirsiniz. Gelin şahıs şirketi kurma aşamalarına birlikte bakalım:
- İkametgah bilgileri, kurucunun nüfus cüzdanı fotokopisi, imza sirküleri ve imza tescil beyannamesi gibi gerekli bilgiler alınır.
- Şirket tescili yapılır.
- Vergi hesap numarası için başvurulur.
- Gerekli defterler alınır ve noterde tasdik ettirilir.
- Yoklama tutanağı hazırlanır.
- Vergi hesap numarası alınır.
- Vergi levhası ve yazar kasa levhası alınır.
- Gider pusulası, irsaliye ve fatura belgeleri çıkarılır.
- Sicil gazetesine ilan verilir ve ilgili ticaret odasına kayıt yaptırılır.
- İş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı çıkartılır.
- SGK ve Bağ-Kur işlemleri yapılır.
- Her şeyin dijitalleştiği şu günlerde internetten şahıs şirketi kurmak da mümkün. Vergi dairesine gitmeden, e-devlet üzerinden de kuruluş işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.
- Genellikle şahıs şirketi, ticaret sicil kaydı yaptıranların çok tercih ettiği bir şirket türü olmuyor.
e-Devlet üzerinden şahıs şirketi nasıl kurulur?
- e-Devlet şifreniz ile İnteraktif Vergi Dairesine giriş yapın.
- Ardından sistem içerisinden İşlemler’e tıklayın, ardından Sicil Bildirimleri ve İşe Başlama Bildirimi kısımlarına sırasıyla tıklayın.
- Açılacak ekranda karşınıza çıkacak iş detayları ile ilgili 5 adımlı bilgileri doldurun.
- Tüm bilgileri girdikten sonra cep telefonunuza yoklama tarihi bilgileri gelecek. Yoklama memurları iş yerinize gelip, iş yeri ve evrak kontrolü yapacaktır.
Şahıs Şirketi Kurmak için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Şahıs şirketi kurmak için gerekli evraklar şu şekilde:
Vergi dairesi veya internet üzerinden temin edebileceğiniz başvuru formu eksiksiz bir şekilde doldurulmalı.
2 adet nüfus cüzdanı fotokopisi
Şirket sahibinin 2 adet vesikalık fotoğrafı
2 adet noterden alınacak imza beyannamesi
2 adet ikametgah belgesi
Kira kontratı veya tapu fotokopisi
Başvuru muhasebeciniz tarafından yapılacak ise o kişinin yetkilendirildiğine dair vekaletname
Şahıs Şirketi Ev Adresi ile Kurulabilir mi?
“Home office” denilen, ev adresinde işleri yürüttüğümüz şekilde şahıs şirketi kurulabilir. Kiracı olduğunuz evin adresi ile şahıs şirketi kuruyorsanız ödediğiniz brüt kira üzerinden %20 oranında stopaj da ödemeniz gerekecek.
Şirketin adresi olarak görünen evin mal sahibi iseniz veya bir aile ferdiniz adına tapulu bir yer ise kira stopajı ödemeniz gerekmiyor. Bu durumda şirket kuruluşu için başvuru yaparken kira kontratı yerine tapu göstermek durumundasınız.
Şahıs Şirketi Vergi Levhası Nasıl Alınır?
Vergi levhası şirket türü farketmeksizin internet vergi dairesinden alınabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili sitesi üzerinden vergi levhanızı oluşturup bastırabilirsiniz.
Vergi levhası aynı zamanda yeminli mali müşavir vasıtası ile ya da kayıtlı olduğunuz ticaret odasından alınabilir. Vergi levhası hakkında daha detaylı bilgi için blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Şahıs Şirketleri Hangi Vergileri Öder?
Şahıs şirketlerinin ödediği vergiler şu şekilde:
- Gelir Vergisi
- Katma Değer Vergisi (KDV)
- Muhtasar Beyannamesi (Stopaj vergileri)
Şahıs şirketleri gelir vergisi mükellefi olduklarından gelirleri arttıkça ödeyecekleri vergi de artar. Her yılın 25 Mart’ına kadar bir önceki yılın kar veya zararını beyan etmeleri, artan oranlı dilime göre hesaplanan vergilerini ilk taksidi mart sonu, ikinci taksidi temmuz sonu olacak şekilde ödemeleri gerekir.
21 Aralık 2021 tarihinde yapılan açıklama ile şahıs şirketi vergi oranları oranları belirlendi.
- 32.000 TL'ye kadar %15
- 70.000 TL'nin 32.000 TL'si için 4.800 TL, fazlası %20
- 170.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL (ücret gelirlerinde 250.000 TL'nin 70.000 TL'si için 12.400 TL), fazlası %27
- 880.000 TL'nin 170.000 TL'si için 39.400 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'nin 250.000 TL'si için 61.000 TL), fazlası %35
- 880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 287.900 TL (ücret gelirlerinde 880.000 TL'den fazlasının 880.000 TL'si için 281.500 TL), fazlası %40
2022 Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
2022 yılında şahıs şirketi kurmanın maliyeti ortalama 600 TL civarında. Bu maliyeti oluşturan kalemler ise şu şekilde:
- Şahıs imza sirküleri: 136 TL
- Kuruluş ve defter beyan kaydı: 300 TL
- Sözleşmelerin damga vergisi: 32 TL
- SMMM Muhasebeci vekaletnamesi: 152 TL
Eğer işçi çalıştırılacaksa bu kalemlere bir de şirketin SGK kaydı eklenmeli. Bunun için eklenecek servis bedeli ise 200 TL. Sektöre göre yazarkasa zorunluluğu bulunduğu takdirde ortalama 1.000 TL civarı bir maliyet daha eklenmeli.
Minimum gereksinimler ile yapılan bu hesaplama bulunduğunuz sektöre, iş hacminize, sanayi odası ve meslek odası üyeliğiniz olup olmamasına veya ticaret odası kaydınıza göre değişiklik gösterebilir.
Peki, kuruluştan sonra şahıs şirketi yıllık maliyeti ne kadar? Şirketinizin iş hacmine göre değişebilecek bir veri olduğundan bu konuda bilgi vermek çok zor fakat ödemeniz gereken kalemleri şu şekilde listeleyebiliriz:
- KDV Beyannamesinin damga vergisi
- Aylık sigorta ödemesi ve personel gelir vergileri
- Şahıs şirketi sahibinin sigorta ödemesi (4B Bağkur)
- Muhtasar beyannamenin damga vergisi - Stopaj
- Geçici Vergi Beyannamesinin vamga vergisi
- Yıllık bilişim, kırtasiye sarf malzeme & elektronik defter gider katılım payı
- Kayıt olunursa; ticaret odası, meslek odası, sanayi odası gibi kuruluşuların yıllık üyelik aidatları
- Belediye Vergileri
- Mali Müşavirlik Muhasebe Hizmet ücreti
